Η σιωπή ως εργαλείο coaching

Άρθρα

Η σιωπή, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο, είναι μία μορφή επικοινωνίας. Σε μερικές περιπτώσεις ίσως να αποτελέσει εμπόδιο στην έκβαση μιας συνομιλίας, σε πολλές όμως άλλες μπορεί να βελτιώσει την ποιότητά της, δημιουργώντας ισχυρό δεσμό εμπιστοσύνης ανάμεσα στους συνομιλητές.
Συνήθως, όταν θέτουμε σε κάποιον μία ερώτηση και δεν μας απαντήσει άμεσα, συμπεραίνουμε ότι δεν αντιλήφθηκε την ερώτηση και ότι πρέπει να τη διατυπώσουμε με διαφορετικό τρόπο.

Αυτό δεν ισχύει απαραίτητα σε όλες τις περιπτώσεις. Συχνά ο συνομιλητής μας εκμεταλλεύεται το κενό του χρόνου για να συλλογιστεί απερίσπαστα σε βάθος και να βρει τις απαντήσεις που τον αντιπροσωπεύουν.
Βέβαια το να παραμένουμε σιωπηλοί σε μία συζήτηση δεν είναι θέμα απλό. Υπερισχύει η διάθεση να γεμίζουμε τα κενά της σιωπής, λόγω της εσφαλμένης μας άποψης ότι δεν είναι παραγωγική. Το Coaching έρχεται να διαψεύσει την άποψη αυτή.

Η σιωπή ως εργαλείο αποτελεί συνειδητή επιλογή του coach. Η χρησιμότητα του είναι ανεκτίμητης αξίας, αν λάβουμε υπόψη ότι δεν εξαντλείται στο χώρο και χρόνο που προσφέρει στον πελάτη και στον coach αντίστοιχα. Εκτείνεται πέρα από αυτά, στο ταξίδι αναζήτησης της αλήθειας, στην ανάλυση δεδομένων, στην εξεύρεση επιλογών και την υιοθέτηση λύσεων.
Ο coach με τη χρήση του εργαλείου αυτού, διευκολύνει τον coachee να γίνει πιο συνειδητός, να εμβαθύνει περισσότερο στη σκέψη και να ανακαλύψει πτυχές του εαυτού του που δε θα ανακάλυπτε διαφορετικά.
Όταν και όπου υπάρχει σιωπή τα πάντα είναι πιθανά, τα πάντα αναδύονται. Ο πελάτης (coachee) σε ένα περιβάλλον ήσυχο, ασφαλές, χωρίς κριτική, αναλαμβάνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο και μέσα από την εξερεύνηση της δικής του πραγματικότητας, ανακαλύπτει τις εναλλακτικές που θα τον φέρουν κοντά στο επιθυμητό για αυτόν αποτέλεσμα.

Στο Coaching η σιωπή είναι μεν ευεργετική, προϋποθέτει όμως πειθαρχία, συγκέντρωση και συστηματική εξάσκηση.
Τα αποτελέσματα της είναι θεαματικά και ωφέλιμα και για τους δύο συνεργάτες. Αφενός δίνει στον πελάτη το χώρο να ακουστεί, αφετέρου παρέχει στον coach το χρόνο να αφομοιώσει αυτά που ακούει και να επανέλθει με νέα δυναμική ερώτηση.

Στην πλειοψηφία μας, έχουμε την τάση να μιλάμε γρήγορα, χωρίς να εκμεταλλευόμαστε το χρόνο να σκεφτούμε καλά πριν εκφραστούμε. Το αποτέλεσμα είναι, τις πλείστες των περιπτώσεων, ο λόγος μας να μην αποδίδει ορθά το νόημα αυτού που θέλουμε να πούμε ή να μην περιγράφει με ακρίβεια τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας.
Για το λόγο αυτό οι παύσεις στη συνεδρία Coaching είναι ιδιαίτερα σημαντικές, αφού δίνουν στον πελάτη την ευκαιρία να ψάξει, να ανακαλύψει, αλλά και να διατυπώσει σωστά την απάντηση του.
Μέχρι ο coach να προχωρήσει σε επόμενη ερώτηση ή παρέμβαση, ο πελάτης θεωρεί ότι δεν έχει ολοκληρώσει και συνεχίζει τη διαδικασία της εσωτερικής αναζήτησης μέχρι να νιώσει έτοιμος να απαντήσει. Όσο πιο πολύ σκάβει μέσα του, τόσο πιο πολλά ευρήματα φέρνει στο φως.
Όταν ο coach θέτει μια ερώτηση στον πελάτη πρέπει να αφήσει τη σιωπή να διαδραματίσει το ρόλο της, έχοντας υπόψη του ότι ίσως αγγίζει μία ευαίσθητη χορδή ή ότι ο πελάτης καλείται για πρώτη φορά να επεξεργαστεί το συγκεκριμένο ερώτημα και επομένως χρειάζεται χρόνο.

Επίσης, πρέπει να σκεφτεί το ενδεχόμενο ότι ίσως να μπαίνει ο ίδιος στον πειρασμό να καθοδηγήσει τον πελάτη με έτοιμη απάντηση, αντί να περιοριστεί στο να καθοδηγήσει τη διαδικασία, και η παύση θα τον αποτρέψει από το σφάλμα αυτό.

Άλλος σημαντικός παράγοντας που αναδεικνύεται περισσότερο μέσω της σιωπής είναι η φυσιολογία του σώματος του πελάτη και η τονικότητα της φωνής του, δηλαδή τα μη γλωσσικά σήματα, που έχουν μεγάλη σημασία στο να κατανοήσουμε τη συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
Ας μη ξεχνάμε ότι με ένα απλό νεύμα του κεφαλιού μας ή με ένα βλέμμα ενσυναίσθησης, ο πελάτης μπορεί να νιώσει ασφαλής να σκεφτεί και να ανταποκριθεί στο ζητούμενο.

Εξίσου σοβαρή είναι η πιθανότητα να βιώνει ο πελάτης μία εσωτερική πάλη σχετικά με προκλήσεις που αντιμετωπίζει ή να κάνει τον απολογισμό του, που δεν είναι πάντα ευχάριστος, δεδομένου ότι μπορεί να καταλήξει στην ανάγκη υιοθέτησης νέων συμπεριφορών, αναθεωρώντας και ακυρώνοντας αυτές που δεν έχουν πια θετικό αντίκτυπο στη ζωή του.

Ως coaches, αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε για τον coachee μας ένα περιβάλλον ήσυχο, ασφαλές και οικείο. Να παραμένουμε σιωπηλοί όταν μας δίνεται η ευκαιρία. Η σιωπή δείχνει σεβασμό προς τον άνθρωπο.
Του επιτρέπει να ακούσει τα πιο μακρινά σήματα που τον καλούν να ξεθάψει καταπιεσμένες σκέψεις και επιθυμίες, να αποκτήσει επιγνώσεις και να δράσει. Φωτίζει με άπλετο φως τα πιο σκοτεινά, τα πιο απροσπέλαστα μέρη της ανθρώπινης σκέψης και ψυχής!
Στο Coaching η σιωπή είναι εκκωφαντική και τα ευρήματά της χρυσός ανυπολόγιστης αξίας…